Van trots en glorie van de jaren 1830 tot wanhoop en oneer der 21ste eeuw. En ondanks de bedrevenheid in regelmatige inefficiëntie toch nog blijven voortbestaan. Naar verluidt zijn er onlangs Europese cijfers gepubliceerd waaruit zou blijken dat de net afgeschafte trein tussen België en Nederland als enige de hoogste - jawel, de HOOGSTE - stiptheidsgraad op de Europese sporen zou hebben (gehad). Afgezien van het feit dat dit wellicht zonder de Zwitserse spoorwegen is gerekend, die zoals bekend met een stiptheid van enkele meerdere tienden van seconden rijden (critici denken nu wellicht: dat kan ook moeilijk anders, in het land waar ze die seconden zelf in elkaar steken), ondanks het aldaar iets meer oneffen terrein met kleinigheden als tunnels, bergen en meren die dienen te worden overwonnen.
Nu valt er wel nog enig vraagteken te plaatsen bij deze cijfers, vermoedelijk aangeleverd door het voorwerp zelf, dat, zoals elke reiziger wel weet, nogal ruim omspringt met haar tijdsbesteding. Zo worden vertragingen pas aangeduid als de trein al ruimschoots op de plaats van aankomst diende te zijn; de wachtende reiziger wordt in het ongewisse gelaten tot het moment waarop hij geacht wordt met de trein het desbetreffende station uit te rijden en dan - met enkele minuten vertraging - verschijnt het door de NMBS berekende oponthoud op de aankondigingsborden; gewoonlijk eerst 4' à 5' terwijl de trein op dat ogenblik eigenlijk al 7' of 8' tekortschiet, maar dat heeft te maken met het anarchistische vertrekbeleid (zie eerder). Vervolgens wordt er letterlijk per minuut bijgeteld, occasioneel - in een bui van vrijgevigheid - met vijf minuten ineens. Als het echt niet anders kan, gooit één of andere ambitieuze onverlaat meteen 15 à 20 minuten op het bord, maar dan kan u er ook donder op zeggen dat u het eerste half uur geen trein zal zien opduiken, en dus best de eerste de beste andere mogelijkheid aangrijpt om op uw bestemming te komen.
Let wel: zo u een abonnement hebt gekocht om elke dag van punt A naar punt E te rijden, dan kan u dat volgens de NMBS met dat abonnement enkel via punt B. Probeer het niet via punt C, en nog veel minder via punt D, want: dan bent u in overtreding. Ook al komt u op hetzelfde eindpunt terecht, doet u dit niet voor uw plezier, heeft u voor uw abonnement het maandloon van een manager bij de NMBS betaald en kan u, terwijl u de door hen genoodzaakte omweg maakt, op datzelfde ogenblik niet tegelijkertijd op een andere trein zitten om alzo "misbruik" te maken van uw abonnement. Het is alsof u bij de bakker met uw vijf euro zou worden verplicht om twee broden te kopen, en het u niet vrij zou staan om dat ene brood in te wisselen voor drie koffiekoeken, omdat u dan nog eens 2,5 euro zou moeten bijbetalen bovenop de reeds betaalde vijf euro. Of u krijgt bovenop die vijf euro een boete van de bakker, en kan bovendien vertrekken zonder brood of koffiekoeken.
Als u zich immers - om welke reden dan ook - in de trein bevindt zonder geldig voor dat traject aan het loket van het station aangekochte reisbiljet, dient u bij de conducteur van dienst een biljet aan te kopen. Maar u kan dat biljet niet zomaar aankopen; voor u op die bepaalde trein stapt, en enkel in het geval er zich in dat station geen actief en bemand loket bevindt, dient u op de aanstormende trein de conducteur te lokaliseren, hem - op zéér vriendelijke wijze (op straffe van vermoeden van weerspannigheid; het gebeurt nogal gauw de laatste tijd - ik kan u niet aanbevelen om van ver te gaan roepen, aangezien dit wel eens als agressiviteit zou kunnen worden aanzien,) kenbaar te maken dat u een ticket wenst aan te kopen voor het bedoelde traject. De conducteur zal u alsdan zacht aanmanen om u reeds naar een zitplaats te begeven, alwaar hij zich te zijner tijd tot u zal wenden, zodat u kan overgaan tot de aankoop. Edoch, als u zo vrijpostig bent geweest om de loketten in bedrijf te passeren (omdat u - door een nietig detail als, pakweg, uw "werk" - bijna te laat bent voor de enige trein die zich in dat hele uur of langer naar de door u gedoelde bestemming zal begeven), en u deze plichtplegingen niet naar de letter uitvoert, (alweer, allemaal samen:) dan bent u in overtreding!
En daar zal geen lievemoederen aan helpen, vooral niet als u toevallig die dag op een "Ticket Control Team" botst, de Gestapo van de spoorwegen, zeg maar. Ook al hebt u tot dan toe altijd het geluk gehad dat de goedaardige conducteur (ze bestaan! Vermoedelijk goedlachse producten van een recente recruteringscampagne, vers sympathiek bloed dat nog niet ten prooi is gevallen aan geroutineerde verzuring; of zij die aan de vooravond van hun langverwachte pensioen staan) u voor dat ritje de gebruikelijke 5,6 euro aanrekende zonder al deze plichtplegingen, dan bestaat er voor de MI6 van de NMBS geen gratie: in eerste instantie zal men u zeggen dat u een "opleg" dient te betalen, waardoor uw banaal éénrichtingsticketje plots meer dan drie keer zo duur wordt. Beschikt u niet over voldoende cash en beschikt u niet over een kredietkaart (want het in de trein gebezigde "machieneke" werkt wel met Mastercard of Visa, maar niét met Maestro - ook al is dat dan in de rest van de wereld over dezelfde verbinding - dan zal de "special ops" u een document uitprinten, een zogenaamde "vaststelling", waarmee u zich binnen de 2 weken naar een loket naar keuze dient te begeven ter betaling. Op dat ogenblik bent u nog altijd in de overtuiging dat het hier gaat om het "opleg"-bedrag, zijnde drie keer de prijs van uw oorspronkelijk ticket, maar nadere studie van het document zal uitwijzen dat uw ticket plots, jawel, 65 euro bedraagt. "Ah ja, madammeke, de maximumprijs voor een vaststelling!" (Wat ook inhoudt dat er een zgn. minimumprijs is, die klaarblijkelijk echter niet wordt toegepast, ook al gaat het om het goedkoopste traject.) Waarop u wellicht bleek uitslaat, want uw persoonlijke bewegingsvrijheid om u van A naar B te begeven is zomaar even meer dan het twaalfvoudige geworden. Geef toe, een sterke economische ingreep waarmee veel kleine zelfstandigen diep in hun eigen vel zouden snijden (om niet te zeggen: tot op het bot).*
En dan hebben we het nog niet gehad over dat andere onwaarschijnlijke fenomeen dat sinds enkele weken de kop opsteekt: treinen die TE VROEG vertrekken. Jaja, leest u het nog maar een keer: TE VROEG (i.e. voortijdig, sneller dan voorzien). Verschillende reizigers kloegen er al over, het was al te lezen op Twitter, en ook ondergetekende mocht het al aan den lijve ondervinden: er zijn nu treinen die 1 tot pakweg 4 minuten vroeger vertrekken. De reiziger - in verschillende gradaties van haast; NMBS-treinen zijn immers zelden op tijd (alweer, zie eerder) - wandelt of snelt naar het perron, alwaar de trein die hij verwacht te zien of zelfs nog maar te horen aankomen, al met gesloten deuren staat, of in beweging is, op weg naar de volgende bestemming, de verbaasde op-tijd-komers verweesd achterlatend. Geen mens die dit occasionele fenomeen kan verklaren. Is het ter (over)compensatie van reeds eerder opgelopen vertragingen? Heeft de treinbestuurder een dermate acuut geval van volle blaas dat hij niet langer kan blijven stilstaan in elk station? Of past het in het reeds aangehaalde anarchistische beleid, onder het motto "dat het er allemaal niet zo erg toe doet"? In ieder geval een erg vreemd fenomeen, en compleet out of character voor de NMBS.
Rest mij nog de antipolitiek van niet-bestaande tegemoetkomingen voor vertragingen, zelfs als je die een heel jaar persoonlijk zwart op wit hebt genoteerd. Maar die nog eens uit de doeken doen, zou me al helemaal te ver leiden.
Feit is, dat ze er goed aan zou doen om de reizigers elk jaar bij de vernieuwing van hun abonnement of de aankoop van hun ticket een handleiding te schenken, waarin alle op- en aanmerkingen, af- en uitwijkingen en dubieuze dubbelzinnige duidingen haarfijn worden uitgelegd. Of misschien kan men eindelijk eens beginnen managen met de mindset van een privébedrijf, en de reizigers - die niet alleen via hun abonnementen en hun tickets, maar ook nog eens via hun belastingen het loon van alle betrokkenen sponsoren, wat meer gaan behandelen als datgene wat ze werkelijk zijn: betalende klanten.
*Voor de goede orde wens ik hierbij te vermelden dat de hier aangehaalde voorbeelden van nabij werden meegemaakt, indien niet persoonlijk, dan toch als toeschouwer op de eerste rij. Het leven zoals het is bij de NMBS, als het ware.
No comments:
Post a Comment